Monday 30 August 2021

Home >> National >> Social Studies >> Iqta system in the Sultanate period

Iqta system in the Sultanate period

'рдЗрдХ्рддा' рдХा рдЕрд░्рде рд╣ोрддा рд╣ै - рдХिрд╕ी рднूрдоि рдХे рдЯुрдХреЬे рдпा рдЧाँрд╡ рдХे рд▓рдЧाрди рдХा рдЕрдиुрджाрди। рд╕рд▓्рддрдирдд рдХाрд▓ीрди рд╕ुрд▓्рддाрди рдХुрдЫ рдЗрд▓ाрдХे рдпा рдЧांрд╡ рдХा рд▓рдЧाрди рдХिрд╕ी рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕ेрдиाрдкрддि рдпा рдЕрди्рдп рдЕрдзिрдХाрд░ी рдХो рд╕ौंрдк рджेрддा рдеा। рд╡рд╣ рд╡्рдпрдХ्рддि рдЗреШ्рддे рдХा рдоाрд▓िрдХ рд╣ोрддा рдеा рдФрд░ рдЗреШ्рддेрджाрд░ рдХрд╣рд▓ाрддा рдеा। рджिрд▓्рд▓ी рд╕ुрд▓्рддाрдиों рдж्рд╡ाрд░ा рдЬाрд░ी рдпрд╣ рдПрдХ рдирдИ рдк्рд░рдеा рдеी рдЬिрд╕рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╡े рдирдЧрдж рд╡ेрддрди рджेрдиे рдХे рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдХुрдЫ рдЧांрд╡ рдпा рдХिрд╕ी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХी рднूрдоि рдХा рд▓рдЧाрди рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рдХिрд╕ी рдЕрдзिрдХाрд░ी рдХो рдЙрд╕рдХी рд╕ेрд╡ाрдУं рдХे рдмрджрд▓े рдоें рдЕрдиुрджाрди рдХे рд░ूрдк рдоें рджेрддे рдеे। рдпрд╣ рдЕрдиुрджाрди рдкैрддृрдХ рд╕рдо्рдкрддि рдирд╣ीं рдеी। рдЗрд╕рдХो рдПрдХ рдЕрдзिрдХाрд░ी рд╕े рд▓ेрдХрд░ рджूрд╕рд░े рдХो рджे рджिрдпा рдЬाрддा рдеा рдХिрди्рддु рд╕ुрд▓्рддाрди рдХे рдХрдордЬोрд░ рд╣ोрдиे рдкрд░ рдпрд╣ рдЕрдиुрджाрди рдкैрддृрдХ рд╕рдо्рдкрдд्рддि рдмрди рдЬाрддी рдеी।

рдЗреШ्рддेрджाрд░ рдХो рдЕрдкрдиे рдЗрдХ्рддे (рдЕрдиुрджाрди рдоें рдк्рд░ाрдк्рдд рднू-рд░ाрдЬрд╕्рд╡ рдХा рдХ्рд╖ेрдд्рд░) рдоें рдХाрдиूрди рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рддрдеा рд╢ांрддि рдПрд╡ं рдЕрдорди-рдЪैрди рдмрдиाрдпे рд░рдЦрдиे рдХी рдЬिрдо्рдоेрджाрд░ी рдиिрднाрдиी рд╣ोрддी рдеी। рд╡рд╣ीं рд╕ाрд░े рдЗрд▓ाрдХे рд╕े рд▓рдЧाрди рд╡рд╕ूрд▓ рдХрд░рддा рдеा рдФрд░ рдЙрд╕рд╕े рдЕрдкрдиे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХी рд╕ुрд▓्рддाрдиी рд╕ेрдиा рдПрд╡ं рдЕрдзिрдХाрд░िрдпों рдХा рдЦрд░्рдЪ рдЪрд▓ाрддा рдеा। рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рд╣िрд╕ाрдм-рдХिрддाрдм рдХे рд╕ाрде рд╢ेрд╖ рд░рдХрдо рдХो рд╕ुрд▓्рддाрди рдХे рдкाрд╕ рднेрдЬ рджिрдпा рдЬाрддा рдеा। рдЙрд╕े рдПрдХ рд╕्рдеाрдпी рд╕ेрдиा рднी рд░рдЦрдиी рдкрдб़рддी рдеी। рдкрд░ंрддु рдЗреШ्рддेрджाрд░ рдкूрд░्рдгрддрдпा рд╢рдХ्рддिрд╢ाрд▓ी рдоाрд▓िрдХ рдирд╣ीं рд╣ोрддा рдеा। рд╡рд╣ рддрднी рддрдХ рдЕрдкрдиे рдкрдж рдкрд░ рдмрдиा рд░рд╣рддा рдеा рдЬрдмрддрдХ рд╕ुрд▓्рддाрди рдЪाрд╣рддा рдеा। рдЙрд╕े рдк्рд░ाрдпः рдПрдХ рд╕्рдеाрди рд╕े рджूрд╕рд░े рд╕्рдеाрди рдкрд░ рднेрдЬ рджिрдпा рдЬाрддा рдеा рддाрдХि рд╡рд╣ рдЕрдзिрдХ рд╢рдХ्рддिрд╢ाрд▓ी рдФрд░ рдк्рд░рднाрд╡рд╢ाрд▓ी рдирд╣ीं рдмрди рд╕рдХे рдФрд░ рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдХрдо рд╣ो। рдЬрдм рд╕ुрд▓्рддाрди рдХрдордЬोрд░ рд╣ोрддा рдеा рддो рдХрдИ рдмाрд░ рдЗреШ्рддेрджाрд░ рдмрд╣ुрдд рдЕрдзिрдХ рд╢рдХ्рддिрд╢ाрд▓ी рд╣ो рдЬाрддे рдеे। рдХрднी рдЬрдм рд╕ुрд▓्рддाрди рдЕрди्рдп рд╕рдорд╕्рдпाрдУं рдХे рд╣рд▓ рдоें рд▓рдЧे рд╣ोрддे рдеे рддрдм рдХрдИ рдЗреШ्рддेрджाрд░ рдиिрдпрдоिрдд рд░ूрдк рдоें рд╣рд░ рд╡рд░्рд╖ рд╕рдордп рдкрд░ рд╕ुрд▓्рддाрди рдХो рд╣िрд╕ाрдм-рдХिрддाрдм рдпा рддो рднेрдЬрддे рд╣ी рдирд╣ीं рдеे рдпा рдордирдоाрдиी рдвंрдЧ рд╕े рдЖрдп-рд╡्рдпрдп рдХा рд▓ेрдЦा-рдЬोрдЦा рдмрдиाрдХрд░ рднेрдЬ рджेрддे рдеे। 

рдХрдИ рддुрд░्рдХ рд╕ुрд▓्рддाрди рдХे рд▓िрдП рдЙрди्рд╣ें рдПрдХ рд╕्рдеाрди рд╕े рджूрд╕рд░े рд╕्рдеाрди рдкрд░ рднेрдЬрдиा рдЖрд╕ाрди рдирд╣ीं рдеा। рдЗрддिрд╣ाрд╕рдХाрд░ рдЬिрдпाрдЙрдж्рджीрди рдмрд░्рдиी рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЕрд▓्рддрдорд╢ рдХे рдмाрдж рд╣рд░ рдЗреШ्рддेрджाрд░ рдЕрдкрдиे-рдЕрдкрдиे рдЗрд▓ाрдХे рдХी рдЖрдорджрдиी рдХो рд╕्рд╡рддः рд╣ी рднोрдЧрдиा рдЪाрд╣рддा рдеा। рдмрд▓рд╡рди рдЬैрд╕े рд╢рдХ्рддिрд╢ाрд▓ी рд╢ाрд╕рдХ рдХो рдпрд╣ рд╕िрдж्рдзांрдд рдкुрдиः рд╕्рдеाрдкिрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдХि рдЗреШ्рддेрджाрд░ी  рдХेрд╡рд▓ рд╕ुрд▓्рддाрди рдХा рдк्рд░рд╢ाрд╕рдиिрдХ рдПрд╡ं рд╕ैрдиिрдХ рдк्рд░рддिрдиिрдзि рдоाрдд्рд░ рд╣ी рд╣ै, рдмрд╣ुрдд рдХрдаोрд░ рдкрд░िрд╢्рд░рдо рдХрд░рдиा рдкрдб़ा рдеा। рдЗрд╕ рдк्рд░рдгाрд▓ी рдХो рдЕрд░्рдж्рдз-рдЬाрдЧीрд░ рдк्рд░рдеा рддрдеा рдЖंрд╢िрдХ рд╕ाрдоंрдд рдк्рд░рдгाрд▓ी рдХрд╣ा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЬाрдЧीрд░рджाрд░ो рдХी рддрд░рд╣ рдЗреШ्рддेрджाрд░ рд╕्рдеाрдИ рдФрд░ рд╡ंрд╢ाрдиुрдЧрдд рдЕрдзिрдХाрд░ рдХा рдЙрдкрднोрдЧ рдЕрдкрдиे рдЗреШ्рддे рдкрд░ рдирд╣ीं рдХрд░рддा рдеा। рд╕ाрдоंрддों рдХी рддрд░рд╣ рдЗреШ्рддेрджाрд░ рдХिрд╕ाрдиों рд╕े рдмेрдЧाрд░ рд▓ेрдиे рдПрд╡ं рдЙрди्рд╣ें рддंрдЧ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдкूрд░्рдгрддрдпा рд╕्рд╡рддंрдд्рд░ рдирд╣ीं рдеे। рдЙрдирдХा рдкрдж рдЕрд╕्рдеाрдпी рддрдеा рд╕ुрд▓्рддाрди рдХे рдк्рд░рд╕ाрджрдкрд░्рдпंрдд рдеा। рдЗрддрдиा рд╣ोрдиे рдХे рд╡ाрдмрдЬूрдж рднी рдЗреШ्рддेрджाрд░ो рдХे рдкाрд╕ рдк्рд░ाрдпः рдХाрдлी рдзрди рд░рд╣рддा рдеा рдФрд░ рд╡े рд╢ाрди-рд╢ौрдХрдд рддрдеा рдРрд╢्рд╡рд░्рдпрдкूрд░्рдг рдЬीрд╡рди рд╡्рдпрддिрдд рдХрд░рддे рдеे। 

рдЗрд▓्рддुрддрдоिрд╢ рдХा рдПрдХ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдпोрдЧрджाрди рдЗреШ्рддेрджाрд░ी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХрд░рдиा рдеा। рдкूрд░े рд░ाрдЬ्рдп рдХो рдЫोрдЯी-рдЫोрдЯी рдЗрдХाрдИрдпों рдоें рд╡िрднрдХ्рдд рдХрд░ рджिрдпा। рдЗрди рдЗрдХाрдЗрдпों рдХो рдЗрдХ्рддा рдХी рд╕ंрдЬ्рдЮा рджी рдЧрдИ। рдЗрдирдХे рдЕрдзिрдХाрд░ी рдЗреШ्рддेрджाрд░ рдХрд╣рд▓ाрдП। рдЗреШ्рддेрджाрд░ो рдХी рд╡िрднिрди्рди рд╢्рд░ेрдгिрдпां рдеी। рдмрдб़े рдЗреШ्рддेрджाрд░ рдк्рд░ांрддीрдп рдЧрд╡рд░्рдирд░ рдХे рд░ूрдк рдоें рдХाрдо рдХрд░рддे рдеे। рдЙрди्рд╣ें рд╕ैрдиिрдХ, рдкुрд▓िрд╕ рдФрд░ рди्рдпाрдпिрдХ рдЕрдзिрдХाрд░ рдк्рд░ाрдк्рдд рдеे। рд▓рдЧाрди рд╡рд╕ूрд▓ी рдХा рдХाрдо рднी рд╡े рджेрдЦрддे рдеे। рдЫोрдЯे рдЗреШ्рддेрджाрд░ рдХेрд╡рд▓ рд╕ैрдиिрдХ рдХाрд░्рдп рдХрд░рддे рдеे। рдЗреШ्рддेрджाрд░ो рдХो рдЙрдирдХी рд╕ेрд╡ा рдХे рдмрджрд▓े рдоें рдЕрдкрдиे-рдЕрдкрдиे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╕े рд▓рдЧाрди рд╡рд╕ूрд▓рдиे рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рджिрдпा рдЧрдпा рдЬिрд╕рдХा рдХुрдЫ рднाрдЧ рд╡े рдЕрдкрдиे рдЦрд░्рдЪ рдХे рд▓िрдП рд░рдЦ рд╕рдХрддे рдеे। рдЗреШ्рддेрджाрд░ी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдиे рдкрд╣рд▓े рдХी рдк्рд░рдЪрд▓िрдд рд╕ाрдоंрдд рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХो рд╕рдоाрдк्рдд рдХрд░ рджिрдпा। рдЗреШ्рддेрджाрд░ो рдкрд░ рдХेंрдж्рд░ рдХा рдиिрдпंрдд्рд░рдг рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा। рд╕рдордп-рд╕рдордп рдкрд░ рдЙрдирдХा рд╕्рдеाрдиांрддрд░рдг рднी рд╣ोрддा рдеा। рдпрдж्рдпрдкि рдЗреШ्рддेрджाрд░ी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдоें рдмाрдж рдоें рдЕрдиेрдХ рджुрд░्рдмрд▓рддाрдПँ рдк्рд░рд╡िрд╖्рдЯ рдХрд░ рдЧрдИ рдкрд░ंрддु рдЖрд░ंрдн рдоें рдЗрд╕ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдж्рд╡ाрд░ा рдХेंрдж्рд░ीрдп рд╢рдХ्рддि рдХो рдордЬрдмूрддी рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиे рдоें рд╕рд╣ाрдпрддा рдоिрд▓ी। 

Iqta system in the Sultanate period
Iqta system in the Sultanate period


End of Articles.... Thanks...

No comments: